Czy jestem za stara na naukę nowego języka?

Uwierzcie mi, że to najczęściej zadawane pytanie wśród dorosłych osób, które myślą o nauce języka włoskiego lub hiszpańskiego. O ile zazwyczaj większość osób miała kontakt z językiem angielskim w szkole, w pracy lub w podróży i często wydaje się naturalne, że musimy znać chociaż podstawy tego języka, o tyle przy podejmowaniu decyzji odnośnie drugiego/ trzeciego języka będąc dorosłymi zastanawiamy się czy to ma w ogóle sens.

Od kilku lat obserwuje się, że znajomość języka angielskiego stała się czymś standardowym, coraz bardziej są doceniane osoby, które znają dodatkowo jakiś inny język. Z racji tego, że dużo się mówi o uczeniu się języków coraz bardziej osoby też są świadome jak taka nauka może lub powinna przebiegać. Część badaczy akwizycji języków obcych skupia się na analizowaniu różnic indywidualnych, które mogą wpływać na szybkość i łatwość przyswojenia materiału. Najczęściej wymienia się:

płeć,
wiek,
pamięć,
motywację,
wykształcenie i inteligencję,
jakość poświęconego czasu na naukę,
style uczenia się,
inne czynniki, takie jak np. miejsce zamieszkania, otoczenie czy możliwość skupienia się.

W dzisiejszym artykule skupimy się właśnie na wieku. W kolejnych omówimy inne różnice.

Czy tylko dzieci mogą się dobrze nauczyć języka obcego?

Istnieje często powielane przekonanie, że dzieci uczą się łatwiej i znacznie szybciej od dorosłych. Pomijając naukę wymowy – tutaj faktycznie dzieci mają ogromną przewagę nad dorosłymi – w innych aspektach nauki tak naprawdę nie ma dowodów naukowych potwierdzających, że dzieci uczą się lepiej od dorosłych.

Przyjmuje się raczej stwierdzenie, że sukces w nauce w dużej mierze jest zdeterminowany przez etap rozwoju poznawczego. Upraszczając można przyjąć, że dzieci nie są świadome procesu nauki i nie boją się popełniać błędów, dlatego są bardziej otwarte na komunikację; nastolatkowie o ile są odpowiednio zmotywowani mogą osiągać szybkie efekty, a dorośli uczą się już bardziej świadomie, potrafią porównywać różne struktury i dobierać odpowiednią dla siebie strategię uczenia się.

Dzieci, nastolatkowie a dorośli

Oczywiście każdy z nas wykazuje różnice indywidualne, ale można statystycznie zaobserwować pewne cechy wspólne wymienionych trzech grup:

dzieci – początkowo zauważa się osiągnięcie powolnych efektów, są w stanie przyswoić dużą ilość nowych informacji, ale nie mogą ich dobrze zapamiętać. Dzieci uczą się spontanicznie i nieświadomie poprzez mówienie i słuchanie. Duże efekty przynosi nauka nieformalna przez zabawę i urozmaicone aktywności, takie jak rysowanie, śpiewanie, wycinanie, klejenie, ruch. Dzieci nie zdają sobie sprawy co to jest poprawność językowa, więc chętnie mówią, są otwarte na komunikacje. Proces nauki musi być bardzo urozmaicony i powinien podsycać ich ciekawość poznawczą. Zazwyczaj dzieci potrafią nauczyć się bardzo dobrze poprawnej wymowy.
Pułapki w tym wieku to za mała ekspozycja na język – dzieci, aby osiągnąć duże efekty powinny być otoczone językiem przez dłuższy czas. Bardzo ważna jest ciągłość i systematyczność.
nastolatkowie – potrafią szybko przyswajać materiał, wykorzystując różne sprawności językowe. W tym wieku jest dla nich ważne budowanie wizerunku wśród rówieśników dlatego często mogą obawiać się ośmieszenia na forum, poprawienie ich może być utożsamiane z osobistą porażką. Jeśli mają silną motywację nauki języka mogą uczyć się najszybciej spośród trzech wymienionych grup wiekowych, ponieważ zazwyczaj dysponują większą ilością czasu względem osób dorosłych. Młodzież potrafi uczyć się świadomie, ale także często przyswajają wiedzę w sposób spontaniczny, np. oglądając ulubiony serial lub obserwując swoich idoli w mediach społecznościowych.
Pułapki w tym wieku to wpływ grupy rówieśników i nadwrażliwość na krytykę.
dorośli – zauważa się, że ta grupa początkowo robi bardzo szybkie postępy, ale trudniej im opanować materiał na wyższych poziomach. Często nie są w stanie mieć idealnej wymowy, ale za to potrafią myśleć abstrakcyjnie, logicznie i poznawać język poprzez odkrywanie lub wcześniejsze doświadczenia. Zazwyczaj mają silną motywację i przez to potrafią sobie wyznaczać długoterminowe cele nauki.
Pułapki w tym wieku to: odczuwanie presji związanej z nauką, często dorośli pracując i mając rodzinę mają mniej czasu w porównaniu do dzieci czy nastolatków na naukę, a jednocześnie odczuwają dużą presję związaną z osiągnięciem szybkich efektów. Z racji tego, że często Kursanci w tym wieku mają już jakąś pozycję zawodową i społeczną wstydzą się popełniać błędy co powoduje czasami blokadę językową.

Podsumowując, można stwierdzić, że w każdym wieku warto rozpocząć naukę języka obcego. Chociaż dzieci mają bardziej plastyczne umysły, które przyswajają duże ilości nowych informacji, to osoby dorosłe świadomie używają swoich doświadczeń, dzięki którym mogą skutecznie uczyć się komunikacji w nowym języku.

Z mojego doświadczenia wynika, że …

… wiek nie ma większego znaczenia. W mojej pracy zawodowej miałam Kursantów w wieku szkolnym, studentów, osoby pracujące i starsze.

Do tej pory pamiętam Kursantkę, która w wieku ponad 70 lat stwierdziła, że nauczy się szóstego języka i wybrała język włoski. Zajęcia z nią były przyjemnością, bardzo szybko realizowałyśmy materiał. Pamiętam też studentkę, która postanowiła, że w ciągu wakacji opanuje język włoski od zera do mocnego poziomu a2 – i udało się jej to, teraz zna język na poziomie zaawansowanym 🙂

Oczywiście nie wszystkie moje doświadczenia i wspomnienia są tak idealne – byli kursanci, którzy pomimo młodego wieku mieli ogromny problem z opanowaniem materiału, a także tacy, którzy pomimo chęci nie byli w stanie znaleźć wystarczającej ilości czasu na naukę.

Wniosek? Według mnie wiek nie ma większego znaczenia, kluczowa jest przede wszystkim systematyczność, silna motywacja i jakość poświęconego czasu na naukę – o tym szerzej opowiem w kolejnym artykule 🙂

Na zakończenie

Często mówi się, że w każdym wieku aktywność fizyczna jest ważna dla naszego zdrowia – tak samo jest z naszym mózgiem. Nauka języka obcego to najlepszy trening umysłu w każdym wieku. A więc, do dzieła!

4.92/5 (13)